Mieszalnik przemysłowy jest jednym z tych rodzajów maszyn, które w procesie produkcji i w wielu gałęziach przemysłu wykorzystuje się najczęściej. Używa się go do łączenia poszczególnych substratów w celu uzyskania jednorodnej pod względem stężenia, gęstości, temperatury i innych pożądanych właściwości cieczy. Z tego też względu mieszalniki stanowią jedne z najbardziej przydatnych urządzeń przemysłowych np. w branży spożywczej, farmaceutycznej, kosmetycznej czy budowlanej.
Mieszalniki umożliwiają zwiększenie intensyfikacji wielu procesów fizycznych i chemicznych:
- wymiany ciepła;
- wymiany masy
- przyspieszenia reakcji (mieszalnik pełni w takiej sytuacji rolę reaktora);
Ich największą zaletą jest stosunkowo szybkie uzyskanie oczekiwanego poziomu wymieszania cieczy przy niewielkim poziomie zużyciu energii. Sposób działania mieszalnika i charakter cyrkulacji znajdującej się w nim cieczy, jest zależny od rodzaju mieszadła używanego do mieszania i od geometrii zbiornika (niektóre zbiorniki mogą być wyposażone w przegrody).
Ze względu na charakter cyrkulacji mieszadła można podzielić na:
- mieszadła wytwarzające okrężny przepływ cieczy – np. mieszadła kotwicowe;
- mieszadła wytwarzające promieniowy przepływ cieczy – np. mieszadła turbinowe z prostymi łopatkami;
- mieszadła wytwarzające dodatkowo osiowy przepływ cieczy – np. mieszadła wstęgowe, ślimakowe lub śmigłowe oraz mieszadła turbinowe z pochylonymi łopatkami.
Duży wpływ na cyrkulację cieczy w mieszalniku ma jego geometria. Szybkość mieszania jest zależna o przepływu osiowego w mieszalniku, natomiast przepływ okrężny powoduje powstanie leja na powierzchni cieczy. Istotny jest również rodzaj używanego mieszadła, różnice w lepkości i szybkości ścinania płynów czy magazynowanie energii przez ciecze o charakterze lepko sprężystym.
Mieszadła podzielić można również ze względu na tempo ich obrotu:
- mieszadła szybkoobrotowe – np. mieszadła śmigłowe, turbinowe lub turbinowe z pochylonymi łopatkami;
- mieszadła wolnoobrotowe – np. mieszadła wstęgowe, ślimakowe, kotwicowe, ramowe, płytowe i łapowe.
Obudowy mieszalników wykonuje są zwykle ze stali nierdzewnej i kwasoodpornej lub tytanu, mogą być też wyposażone, w zależności od potrzeb, w płaszcze grzewcze lub chłodzące.
Przy doborze mieszalników i mieszadeł należy zwrócić szczególną uwagę na rodzaj substancji, z którą mają pracować. Nie wszystkie bowiem sprawdzą się tak samo dobrze w przypadku substancji o różnych stopniach gęstości czy lepkości. Warto również zwrócić uwagę na zapotrzebowanie energetyczne mieszalnika i mieszadeł – pozwoli to w dłuższym okresie na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych.