Wciąż rozwijający się przemysł, idąc w kierunku obniżenia kosztów poprzez produkcję masową zwiększa produkcję nie tylko produktów głównych, ale również produktów ubocznych– odpadów. Zjawisko to idąc w parze, z co roku zaostrzającymi się przepisami dotyczącymi ograniczeń emisji zanieczyszczeń do środowiska powoduje m. in. wzrost znaczenia procesów filtracji w ciągach technologicznych.
Fabryki przed laty kojarzące się z brudną wodą w pobliskich rzekach, tonami popiołu w powietrzu i glebą, na której nic nie chciało rosnąć, teraz stają się wyizolowanymi jednostkami nie emitującymi zanieczyszczeń do środowiska. Inżynierowie projektujący instalacje dążą do tworzenia aparatów umożliwiających odzyskiwanie cennych substancji ze ścieków do ponownego wykorzystania w procesie produkcyjnym.
Jednym z podstawowych procesów umożliwiających zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do środowiska jest filtracja. Filtracja należy do operacji technologicznych, które stanowią dziś przedmiot intensywnych badań, ze względu na dużą złożoność tego procesu i bardzo różną strukturę osadów. Niestety, wzrost dokładności filtracji powoduje jednoczesny wzrost kosztów inwestycyjnych oraz eksploatacyjnych. Mimo to stosowanie procesów oczyszczania jest opłacalne. Wynika to z tego, że wartość odzyskiwanych substancji (połączone z uniknięciem kar za ich emisję do środowiska) jest wyższa niż wzrost kosztów eksploatacyjnych wynikających z zastosowania filtrów. Sytuacja ta ma jednak miejsce tylko wtedy gdy aparaty filtracyjne są odpowiednio dobrane do całego procesu technologicznego. Istnieje bowiem wiele metod filtracji, różniących się siłą napędową, zastosowanym materiałem przegrody, rozwiązaniami konstrukcyjnymi, cyklem pracy.
W nowoczesnych zakładach, najmilej widziane są bezobsługowe urządzenia pracujące w trybie ciągłym. Filtracja prowadzona w sposób ciągły charakteryzuje się usuwaniem osadu filtracyjnego bez potrzeby przerywania procesu filtracji. Filtry ciągłe wyposażone są w różnego rodzaju zgarniaki, noże oraz skrobaki zamontowane w celu usuwania osadu filtracyjnego z przegrody filtracyjnej.
Typowym przykładem urządzenia, na którym filtrację prowadzi się w sposób ciągły jest filtr samoczyszczący. Przegrodę filtracyjną w tym urządzeniu stanowi cylindryczne sito szczelinowe. Filtracja odbywa się w kierunku od środka na. Samo sito zbudowane jest z poprzeczek ustawionych równolegle do osi urządzenia wzmocnionych pierścieniami ustawionymi w poprzek. Poprzeczki filtracyjne mają przekrój trójkąta ustawionego rogiem na zewnątrz sita. Taki kształt ułatwia zeskrobywanie osadu z części wewnętrznej oraz zmniejsza opory właściwe przegrody. Na pokrywie górnej filtra usytuowano siłownik dwustronnego działania połączony ze skrobakiem umieszczonym wewnątrz sita szczelinowego. Po uzyskaniu zaprogramowanej wartości spadku ciśnienia rozpoczyna się proces czyszczenia filtra. Procedurę rozpoczyna ruch skrobaka w dół, w trakcie którego zgarnia on nagromadzony na sicie osad i pozostawia go w dolnej części obudowy. Następnie skrobak wraca do początkowego położenia górnego – powyższy opis pokazuje jak działają filtry samoczyszczące.
Filtry pracujące w sposób ciągły są urządzeniami dużo bardziej skomplikowanymi konstrukcyjnie w porównaniu z filtrami pracującymi w sposób okresowy. Zazwyczaj filtry te posiadają własne układy sterujące, dużą liczbę elementów ruchomych oraz zaawansowane rozwiązania konstrukcyjne. Są to urządzenia przeważnie drogie a ich produkcją zajmują się wyspecjalizowane firmy. Mimo dużej ceny filtry pracujące w trybie ciągłym w dłuższym okresie czasu okazują się być znacznie tańsze w eksploatacji. W szczególności sprawdzają się tam gdzie poddaje się filtracji bardzo duże ilość zawiesiny o dużym stężeniu oraz przy filtracji substancji potencjalnie niebezpiecznych, z którymi kontakt personelu należy ograniczyć do minimum (jak choćby filtracja mocnych kwasów, zasad, paliw płynnych, cieczy żrących).
