Jezioro Como znajdujące się w północnych Włoszech jest połączone z prawie 40 milami (60 km) akweduktów. Służą one do pobierania wody bezpośrednio z jeziora i pompowania jej do zbiorników. Woda wypływająca ze zbiorników jest transportowana za pomocą systemu akweduktów zaopatrującego zakłady przemysłowe położone wokół jeziora. Niezawodność systemu wodnego jest tu kluczowa, gdyż przerwa w dopływie wody oznacza w konsekwencji straty wynikające z zatrzymania produkcji w zakładach w pobliżu Como. Po 30 latach użytkowania zdecydowano się na modernizację systemu SCADA.
Koszty energii w tym regionie wzrosły znacząco w ciągu ostatnich 30 lat. Położenie jeziora w górzystym terenie jest bardzo niekorzystne, jeśli chodzi o prowadzenie prac w zakresie gospodarki wodnej. Modernizacja systemu SCADA stworzyła możliwość nie tylko wykorzystania postępu technologicznego, ale również oceny koncepcji z zakresu zarządzania gospodarką wodną i wdrożenia nowego profilu zarządzania energią.
Największe procentowo zużycie energii pochłania proces przepompowywania. Zarządzanie energią obejmuje analizę zużycia dziennego i porównywanie jej z poziomem wody w jeziorze, co pozwala oszacować wymagany stan zbiornika. Punkty progowe są określane dla pomp tak, aby zapewnić ich pracę nocą, kiedy energia jest najtańsza. Pompy mogą oczywiście pracować również w dzień, lecz jest to w miarę możliwości ograniczane ze względu na koszty.
System SCADA zbiera wszystkie najważniejsze parametry pracy systemu. Rejestruje w sposób ciągły ciśnienie, poziom, szybkość przepływu i odczyty mierników objętości. W przyszłości umożliwi to bardziej zaawansowaną optymalizację kosztów energii.
W początkowej fazie projektu oceniono możliwości istniejącego systemu telekomunikacyjnego i podjęto decyzję o przejściu na sieć bazującą na standardzie Ethernet. Istniejące naziemne linie telekomunikacyjne zapewniają łączność między sterownikami PLC i hostem SCADA. Technologia HDSL zapewnia transmisję danych w standardzie Ethernet na bazie systemu telekomunikacyjnego.
Standard Ethernet oferuje liczne zalety w przypadku sieci fieldbus, w tym także potencjał dla rozbudowy o przyszłe źródła przychodów. Dla przykładu, inne inwestycje realizowane w pobliżu jeziora Como mogą dzierżawić łącze do realizacji swoich własnych protokołów przemysłowych czy też innych instalacji, jak systemy monitorowania czy telefoniczne. Przyjęta architektura czyni również system telekomunikacyjny niezależnym od producentów sterowników PLC i systemów SCADA zastosowanych do realizacji projektu.
Dwoma najważniejszymi aspektami dla zapewnienia niezawodnej komunikacji były bezpieczeństwo i dostępność sieci. W zakresie bezpieczeństwa przyjęto standardowe praktyki stosowane w systemach IT. Zastosowanie firewalli i kanałów VPN pozwala uzyskać dostęp do systemu jedynie autoryzowanym użytkownikom. Po drugie, do każdego sterownika PLC są podłączone modemy telefonii komórkowej. W razie awarii linii naziemnej operatorzy systemu mogą uzyskiwać bezpośredni dostęp do sterowników PLC za pośrednictwem urządzeń mobilnych.
Do realizacji systemu SCADA wybrano architekturę klient-serwer. Prosty projekt bazuje na dostępnych na rynku, łatwych w zarządzaniu urządzeniach o otwartej, modułowej architekturze.
System PcVue, dostarczany przez ARC Informatique wybrano do realizacji projektu ze względu na jego wszechstronność i łatwość obsługi. Dzięki nowoczesnym symbolom do wizualizacji i animacji, do obsługi systemu wystarcza niewielki wyświetlacz. Zmienne (tagi) w PcVue dzięki drzewiastej strukturze minimalizują liczbę koniecznych do wyświetlenia ekranów. Rozmieszczenie stacji klienckich odbywa się automatycznie. Kolejni klienci są podłączani poprzez proste współdzielenie pliku projektu. Wykonywanie jakichkolwiek modyfikacji odbywa się na serwerze, a jego wynik jest kopiowany do stacji klienckich.
System generuje około tysiąca alarmów o zróżnicowanych poziomach priorytetów. Wszystkie one są rejestrowane w pamięci i dostępne zarówno w formatach tekstowych, jak i animacji graficznej. Po uaktywnieniu alarmu system SCADA korzysta z systemu logiki kontekstowej podpowiadającej podjęcie odpowiednich działań. W przypadku pojawienia się alarmu o wysokim priorytecie, do operatora jest wysyłana wiadomość SMS, w odpowiedzi na którą może on się podłączyć do sieci i potwierdzić odebranie alarmu. Jeśli operator nie zareaguje w określonym czasie, system będzie ponawiał wiadomości SMS aż do uzyskania potwierdzenia.
Nawet wybór wykonawcy był decyzją strategiczną. Rozważano powierzenie realizacji projektu wyłącznie wykwalifikowanym integratorom zdolnym do zaprojektowania i implementacji całego, w pełni autonomicznego systemu.
Krytycznym aspektem była możliwość realizacji prac on-line przy minimalnych zakłóceniach pracy systemu. Ręczne nadzorowanie systemu nie jest zadaniem łatwym i było możliwe jedynie przez krótki czas w sytuacjach awaryjnych. Do wymiany systemu SCADA niezbędne było całkowite wstrzymanie pracy wodociągów. Dobrze zorganizowane i skoordynowane zespoły robocze prowadziły prace równocześnie na wszystkich odcinkach, co pozwoliło skrócić do minimum czas instalacji i uruchomienia systemu.
Wybrany integrator systemów, firma T.S.A. przeprowadziła dogłębną analizę podobnych, działających systemów. Przeprowadziła prace wraz z firmą Borghi, odpowiedzialną wcześniej za projekt i montaż nowej rozdzielnicy elektrycznej z systemem sterowania. Synergia między dwoma partnerami (TSA-Borghi) pozwoliła na osiągnięcie znacznych oszczędności finansowych. Co ważniejsze, zespół posiadał kwalifikacje we wszelkich niezbędnych obszarach, pozwalając na kompleksową realizację całości pracy począwszy od projektu po finalne uruchomienie systemu, bez pomocy podwykonawców.
