Kruszywa kwarcowe są wykorzystywane nie tylko w produkcji wyrobów budowlanych. Specjalistyczne piaski i żwiry stanowią materiał filtracyjny w uzdatnianiu wody pitnej, studniach i oczyszczalniach ścieków. O ich zastosowaniu decyduje wiele czynników i konieczność spełniania norm najwyższej jakości.
Aby kruszywo kwarcowe były stosowane w procesach filtracyjnych musi charakteryzować się konkretnymi właściwościami fizykalno-chemicznymi. − Kluczowa jest niska zawartość nadziarna i podziarna, czyli wysoka jednorodność ziaren, która pozwala osiągnąć najlepszy efekt filtracyjny. Ważna jest również duża odporność na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne. Pod względem składu chemicznego kruszywa te muszą się odznaczać wysoką zawartością krzemionki powyżej 97%, a małą zawartością tlenków wapniowych i magnezowych, aktywnego żelaza i związków siarki. Piasek lub żwir odznaczający się takimi cechami nie zmienia smaku, ani barwy wody. – mówi Andrzej Rams z firmy Sandmix, producenta suszonych kruszyw kwarcowych.
Kruszywa filtracyjne muszą być systematycznie badane w laboratoriach zakładowych, aby spełniały odpowiednie normy, w szczególności normę PN-91/B-06716 „Kruszywa mineralne – Piaski i żwiry filtracyjne”. O wysokiej jakości materiału świadczy również atest Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie pozwalający na zastosowanie w uzdatnianiu wody pitnej.
Żwiry i piaski filtracyjne z atestem wchodzą w skład jedno- i wielowarstwowych filtrów w stacjach uzdatniania wody pitnej. Żwiry i żwirki kwarcowe są również stosowane w oczyszczalniach ścieków, przy budowach studni oraz filtracji drenów melioracyjnych.