Każdy, kto zastanawia się nad budową domu przegląda wiele tomów prasy fachowej. Wszystko po to, aby znaleźć rozwiązania jak najbardziej optymalne pod względem kosztów i energooszczędności. Rynek budowlany jest pełen materiałów termoizolacyjnych gwarantujących szczelność termiczną domu. Jednak niewiele firm proponuje rozwiązania, które umożliwiają odzyskanie ciepła z powietrza, które jest usuwane z pomieszczeń. A to właśnie powietrze jest nam najbardziej potrzebne do życia, bo o ile bez wody możemy wytrzymać kilka, bez jedzenia kilkanaście dni to bez powietrza zaledwie klika minut. Dom jest naszą ostoją i budując go należy pamiętać o mikroklimacie, jaki w nim będzie panować. W pomieszczeniach zamkniętych spędzamy większość naszego życia i często nie wiemy jak wiele zagrożeń możemy tam napotkać.
Powietrze w pomieszczeniach mieszkalnych może być skażone:
- zanieczyszczeniami powietrza atmosferycznego,
- występujące naturalnie (np. mikroorganizmy, radon, pyłki roślin)
- zanieczyszczenia migrujące ze środowiska zewnętrznego (np. pyły, gazy),zanieczyszczeniami emitowanymi z materiałów budowlanych i wykończeniowych,
- zanieczyszczeniami „bytowymi” (spalanie gazu, palenie papierosów, stosowanie różnych środków czystościowych, itp.),
- zanieczyszczeniami mikrobiologicznymi takimi jak: grzyby, pleśnie, bakterie.
Dlatego tak ważna jest wentylacja, której zadaniem jest usunięcie zanieczyszczonego powietrza a doprowadzenie świeżego. Pierwszym rozwiązaniem, które nasuwa się w takiej sytuacji jest otwarcie okna. Jednak jest to ogromna strata energetyczna. Czy wydając tak wielkie sumy na ogrzanie domu możemy sobie pozwolić, aby uciekały one przez otwarte okna? Każdy, kto płaci rachunki odpowie nie.
W nowoczesnych krajach, które wcześniej niż Polska zdały sobie sprawę z konieczności oszczędzania energii, problematyka zdrowego mieszkania i ochrony zdrowia jest zdecydowanie eksponowana. POWSZECHNIE STOSOWANE są tam systemy wentylacji z odzyskiem ciepła, np. REKU. Zasadniczą ich cechą jest to, że zarówno ilość jak i jakość powietrza dostającego się i wydostającego się z budynku powietrza jest kontrolowana.
Świeże powietrze dostaje się do systemu przez czerpnię, która za pomocą specjalnej siatki zabezpieczającej przed owadami i filtrów, które oczyszczają powietrze z pyłków, kurzu i innych drobnych zanieczyszczeń uniemożliwia przedostanie się ich do środka. Po oczyszczeniu powietrze tłoczone jest do nagrzewnicy gdzie przy niskich temperaturach zewnętrznych rzędu -18 C zostaje wstępnie podgrzane by następnie przejść do rekuperatora i uzyskać temperaturę 16-18C odzyskując ciepło z brudnego, ciepłego powietrza. Dalej powietrze zostaje rozprowadzone do pomieszczeń zaizolowanymi przewodami. Powietrze nawiewane jest do pomieszczeń przez zawory nawiewne (anemostaty). Z pomieszczeń brudnych takich jak kuchnia czy toalety powietrze jest usuwane przez anemostaty wywiewne i kanałami doprowadzane do rekuperatora. Tam na wymienniku krzyżowym brudne powietrze oddaje ciepło i już chłodne jest wyrzucane na zewnątrz. Zastosowanie wymiennika krzyżowego - rekuperatora umożliwia wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną pomieszczeń mieszkalnych. W urządzeniu tym następuje wymiana ciepła pomiędzy powietrzem wywiewanym (brudne, ale ciepłe) a nawiewanym ( czyste, ale chłodne) nie mieszając się z nim.
Filtrując świeże, nawiewane powietrze rekuperacja sprzyjają walce ze schorzeniami o podłożu alergicznym a także zapewniając odpowiedni mikroklimat w domu chroni przed syndromem przeszczelnionego budynku, który powoduje bóle głowy, rozdrażnienie, problemy z koncentracją, senność, zmęczenie, nudności, zawroty głowy, drażliwość, zaburzenia pamięci, ociężałość, szybkie i łatwe męczenie się, długotrwałe bóle i częste przeziębienia, podrażnienie błon śluzowych oczu, nosa, krtani, gardła, zaczerwienienie skóry.
Rekuperatory są to dość proste urządzenia wentylacyjne, w których wykorzystuje się ciepło powietrza usuwanego do podgrzania powietrza nawiewanego. Odzysk ciepła sięga niekiedy 80 % (przeciętnie 60-70%). Składają się z obudowy plastikowej, dwóch wentylatorów małej mocy (ok. 100W każdy), filtrów powietrza, wymienników ciepła (rekuperatora) i regulatora pracy urządzenia. Czasami wskazane jest zainstalowanie nagrzewnicy wstępnej, podgrzewającej powietrze nawiewane przed wejściem na rekuperator, przy bardzo niskich temperaturach zewnętrznych. Ten system rozpowszechnił się głównie w krajach skandynawskich skąd też pochodzi, ale jest także stosowany we Francji, Niemczech, Austrii, USA i Kanadzie. Kraje te podobnie jak Polska muszą liczyć się z niskimi temperaturami panującymi zimą.
System odzysku ciepła i oczyszczenia powietrza REKU jest prostym i niezawodnym systemem wentylacji. Koszt systemu dla domku jednorodzinnego z poddaszem nieużytkowym (pokój, 3 sypialnie, kuchnia, łazienka) przy zastosowaniu REKU 400 wynosi około 6000 zł. Patrząc na kosztu budowy domu jest to niewielka suma, która wydatkowana na rekuperację przyczyni się do zmniejszenia rachunków za ogrzewanie, które stanowią znaczną część kosztów eksploatacji.
