Na wstępie w wielkim skrócie – utrzymanie parowników i skraplaczy w czystości to nie tylko kwestia estetyczna. Wszelkie zabrudzenia na wymiennikach ciepła tworzą warstwę izolacji cieplnej, co negatywnie wpływa na ich wydajność, zwiększa zużycie energii oraz ryzyko wystąpienia awarii a ostatecznie skraca czas eksploatacji. W przypadku parowników zanieczyszczenie to również rozwój bakterii i grzybów, będących przyczyną różnorodnych dolegliwości zdrowotnych, również bardzo poważnych.
Obecnie nikogo nie trzeba już chyba przekonywać, że utrzymanie instalacji chłodniczej czy klimatyzacyjnej w czystości jest sprawą ważną. Dla każdego świadomego użytkownika a tym bardziej konserwatora pytanie nie brzmi "czy" tylko "jak". Skuteczność czyszczenia i dezynfekcji urządzeń w dużej mierze zależy bowiem od odpowiedniego wsparcia konserwatora ze strony pozostających do jego dyspozycji środków czy urządzeń.
Wsparciem takim z pewnością są profesjonalne, specjalistyczne preparaty do czyszczenia i dezynfekcji parowników, skraplaczy i innych elementów urządzeń chłodniczych oraz klimatyzacyjnych. Najdłużej obecnymi na polskim rynku środkami są wyroby amerykańskiego producenta Rectorseal Corporation.
W niniejszym artykule przybliżymy krótko te produkty. Można je ogólnie podzielić na silniejsze w działaniu preparaty do czyszczenia skraplaczy (RENEWZ, CON-COIL), łagodniejsze środki uniwersalne, które mogą być użyte zarówno do czyszczenia skraplaczy jak i parowników (CLEAN-N-SAFE, COIL-RITE, FOAM-A-COIL) oraz środki do działaniu czyszczącym i dezynfekującym, które ze względu na to podwójne działanie przeznaczone są w szczególności do parowników (COIL DISINFECTANT). Większość produktów może być użyta również do innych urządzeń i powierzchni. Poza tym podziałem znajduje się preparat LIQUID DESCALIT, usuwający kamień i rdzę w układach wodnych systemów klimatyzacyjnych, chłodniczych i grzewczych.
COIL DISINFECTANT
Preparat odkażający, czyszczący i dezodoryzujący do parowników, tac ociekowych klimatyzatorów, pomp ciepła, kanałów klimatyzacyjnych i wentylacyjnych, urządzeń filtrujących powietrze etc. Posiada działanie bakteriobójcze, grzybobójcze i pleśniobójcze, eliminuje nieprzyjemny zapach i odświeża powietrze.
Zapewnia szybką i skuteczną dezynfekcję powierzchni dla bakterii Legionella pneumophila, Staphylococcus Aureus, Pseudomonas Aeruginosa, Escherichia Coli, Enterococcus Hirae oraz dla grzybów Aspergillus Niger i Candida Albicans. Są to drobnoustroje najczęściej występujące w instalacjach klimatyzacyjnych, odpowiedzialne za wiele różnych chorób i dolegliwości, w tym bardzo niebezpieczną dla życia „chorobę legionistów”, alergie oraz tzw. Syndrom Chorego Budynku, objawiający się bólami i zawrotami głowy, przemęczeniem, omdleniami, podrażnieniem błon śluzowych i innymi dolegliwościami.
Przeznaczony jest przede wszystkim do urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych ale z powodzeniem może być również użyty na niemal wszelkich urządzeniach i powierzchniach, włączając w to ściany czy podłogi, powierzchnie ze stali nierdzewnej, tworzyw sztucznych, metali, drewna i ceramiki oraz powierzchnie emaliowane. Może być stosowany na powierzchniach mających kontakt z żywnością, dzięki czemu doskonale nadaje się do zastosowania w zakładach przetwórstwa spożywczego, sklepach czy gastronomii.
Coil Disinfectant jest zarejestrowany jako produkt biobójczy, którego skuteczność potwierdzają badania mikrobiologiczne. Ma szerokie spektrum działania i jest bezpieczny w stosowaniu, ponieważ nie zawiera składników szkodliwych dla zdrowia ludzkiego. Posiada pozwolenie Ministra Zdrowia na obrót produktem biobójczym oraz atest PZH.
RENEWZ
Bezkwasowy, pianowy preparat do czyszczenia, odtłuszczania i rozjaśniania skraplaczy lamelowych oraz elektronicznych filtrów powietrza.
Przeznaczony przede wszystkim do usuwania trudno zmywalnych osadów tłuszczów kuchennych ze skraplaczy oraz osadów tytoniowych z filtrów powietrza. Z tego względu doskonale nadaje się do zastosowania w kuchniach, restauracjach i innych miejscach nasilonego występowania tego rodzaju zanieczyszczeń.
Silnie działająca, aktywna piana penetruje czyszczone powierzchnie, rozpuszcza i obluzowuje zbity tłuszcz, smary, brud i tlenki, wypycha je spomiędzy lameli i umożliwia spłukanie całego zanieczyszczenia wodą. W pięć minut pozostawia powierzchnie metalowe całkowicie czyste, jasne i lśniące, a przy tym dokładnie oczyszczone z warstwy izolującej cieplnie. Zapobiega korozji, nie uszkadza miedzi, aluminium ani stali nierdzewnej. Posiada atest PZH.
Koncentrat Renewz może być rozcieńczany w różnych proporcjach, w zależności od stopnia zabrudzenia czyszczonych urządzeń. Jedna butla pozwala uzyskać do 38 litrów gotowego do użycia środka. Dostępny jest również w aerozolu, co w szczególności przydaje się przy czyszczeniu mniejszych urządzeń.
CON-COIL
Powierzchniowo aktywna piana dokładnie penetruje przestrzenie pomiędzy lamelami, rozdrabniając wszelkie zanieczyszczenia, ograniczające przedmuch powietrza i umożliwiając spłukanie ich wodą. Con-Coil szybko i efektywnie usuwa brud, nalot tlenkowy oraz wszelkie stałe cząstki organiczne, jakie gromadzą się na urządzeniach zamontowanych na zewnątrz pomieszczeń - w tym resztki owadów, pyłki roślinne, trawę, pióra, sierść itp. Rozjaśnia i nabłyszcza czyszczone powierzchnie, które w kilka minut stają się całkowicie czyste, jasne i lśniące a przy tym pozbawione warstwy izolacji cieplnej.
Con-Coil przeznaczony jest do użycia w postaci koncentratu lub w rozcieńczeniu. Jedna butla pozwala uzyskać nawet 22,8 l gotowego do użycia środka czyszczącego. Posiada atest PZH.
COIL-RITE
Bezkwasowy, niskopieniący środek do czyszczenia i odtłuszczania parowników i skraplaczy, urządzeń rozdziału powietrza i filtrów powietrza, urządzeń mechanicznych oraz wszelkich powierzchni metalowych.
Doskonale usuwa oleje, smary, tłuszcze, okopcenia i kurz - także z miejsc trudno dostępnych. Nadaje się do czyszczenia zabrudzeń charakterystycznych dla lokali gastronomicznych. Może być używany wewnątrz pomieszczeń.
Coil-Rite nie powoduje korozji, jest bezpieczny dla aluminium, miedzi, stali nierdzewnej i powierzchni malowanych. Z powodzeniem może być użyty do czyszczenia metalowych baterii wymienników, filtrów z sitem metalowym lub z włókna szklanego oraz innych elementów metalowych, na których nie można stosować środków kwasowych.
Koncentrat może być rozcieńczany w różnych proporcjach, w zależności od stopnia zabrudzenia czyszczonych urządzeń. Jedna butla pozwala na uzyskanie do 41,8 l gotowego do użycia preparatu. Posiada atest PZH.
FOAM-A-COIL
Bezkwasowy, wysoko pieniący preparat do czyszczenia i odtłuszczania parowników, skraplaczy, urządzeń rozdziału powietrza i filtrów powietrza, urządzeń mechanicznych oraz powierzchni metalowych.
Nadaje się m.in. czyszczenia zabrudzeń charakterystycznych dla lokali gastronomicznych. Powierzchniowo aktywna piana penetruje czyszczone powierzchnie, rozpuszcza i obluzowuje tłuszcze, oleje, smoły, brud, rdzę, kurz oraz tlenki. W kilka minut wypycha je z nawet najbardziej niedostępnych przestrzeni, umożliwiając spłukanie całego zanieczyszczenia wodą.
Foam-A-Coil nie powoduje korozji, bezpieczny dla aluminium, miedzi, stali nierdzewnej i powierzchni malowanych. Z powodzeniem może być użyty do czyszczenia metalowych baterii wymienników, filtrów z sitem metalowym lub z włókna szklanego oraz innych elementów metalowych, na których nie można stosować środków kwasowych. Przeznaczony jest zarówno do mycia nisko- jak i wysokociśnieniowego.
Koncentrat może być rozcieńczany w różnych proporcjach - w zależności od stopnia zabrudzenia czyszczonych urządzeń. Jedna butla pozwala uzyskać do 41,8 l gotowego do użycia środka. Postać aerozolu szczególnie ułatwia natomiast pracę przy małych urządzeniach – chłodziarkach, klimatyzatorach, maszynach do produkcji lodów itp.
CLEAN-N-SAFE
Preparat do czyszczenia i rozjaśniania parowników i skraplaczy
Bezkwasowy, nie żrący środek do czyszczenia i rozjaśniania wymienników ciepła w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych. Skutecznie usuwa zabrudzenia i naloty z rur i lameli parowników i skraplaczy oraz rozjaśnia ściemniałe powierzchnie.
Jest wyjątkowo bezpieczny dla czyszczonych elementów, nie uszkadza aluminium, miedzi ani stali. W odróżnieniu od silnych zmywaczy kwasowych i zasadowych, nie powoduje korozji czyszczonych elementów wymienników, otaczających je metalowych części, pozostałych elementów instalacji, pokryć dachowych ani innych powierzchni, jak również części spryskiwaczy używanych do nanoszenia środka. Zawarty w preparacie inhibitor opóźnia ponadto rozwój korozji.
Clean-N-Safe przeznaczony jest zarówno do mycia nisko- jak i wysokociśnieniowego. Pomiędzy myciem a płukaniem nie potrzeba robić przerwy, co skraca czas czyszczenia.
W zależności od stopnia zanieczyszczenia wymiennika i żądanej szybkości działania Clean-N-Safe może być zastosowany jako koncentrat lub w rozcieńczeniu. Koncentrat pozwala na uzyskanie do 19 l gotowego do użycia środka. Przy małych urządzeń dobrze sprawdzi się natomiast Clean-N-Safe w aerozolu. Posiada atest PZH.
LIQUID DESCALIT
Preparat usuwający osady kamienia oraz rdzę w obiegach wodnych instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych i grzewczych. Do stosowania w podgrzewaczach wodnych, nagrzewnicach, chłodniach kominowych, wieżach chłodniczych, skraplaczach wodnych, układach odpływowych, a także na rurach, licznikach przepływu i wszelkich elementach zanurzonych w wodzie. Zabezpiecza przed wystąpieniem awarii urządzeń wskutek odłożenia się zbyt dużych ilości kamienia lub rdzewienia.
Zawiera inhibitory korozji, czynnik opóźniający osadzanie się kamienia oraz środek zapobiegający tworzeniu się piany. Stosowanie znacznie ułatwia tzw. barwny wskaźnik aktywności, który pozwala określić siłę działania preparatu (przydatny zwłaszcza w przypadku, gdy nie jest znana ilość wody w układzie) a także na bieżąco wskazuje stopień jego zużycia.
Liquid Descalit może być bezpiecznie używany na elementach miedzianych, stalowych oraz wykonanych z gumy oraz tworzywa sztucznego. Dostępny jest w formie koncentratu. Sposób użycia oraz proporcje rozcieńczania są uzależnione od urządzeń czy instalacji, do jakich ma zostać zastosowany. Posiada atest PZH.
ACTABS
Tabletki do tac ociekowych i układów odprowadzania skroplin Actabs
Tabletki do oczyszczania i udrażniania tac ociekowych i układów odprowadzania skroplin w urządzeniach klimatyzacyjnych i chłodniczych Actabs stanowią doskonałe uzupełnienie czynności higienicznych po przeprowadzonym czyszczeniu i dezynfekcji.
Zapobiegają zatkaniu przewodów odprowadzania skroplin na skutek nagromadzenia się szlamu, rdzy, zgorzeliny, pyłu unoszącego się w powietrzu, mułu i ciał stałych. Zabezpieczają przed powstawaniem odoru, jaki występuje w zbiornikach ze stojącą wodą, odświeżając przy tym powietrze.
Actabs JR mogą być również stosowany do zbiorników nawilżaczy powietrza.
Przedstawicielem Rectorseal Corporation w Polsce jest firma Wigmors.