Jeszcze do niedawna problemy z wentylacją w domach czy biurach zdarzały się rzadko. Kiedyś nieszczelne okna i drzwi oraz najróżniejsze szczeliny konstrukcyjne zapewniały skuteczną cyrkulację powietrza. Obecnie wentylacja w dobrze ocieplonym i szczelnym budynku jest nie tylko podstawowym warunkiem komfortu i zdrowia użytkowników, ale też zapobiega zniszczeniu jego konstrukcji przez wilgoć. Jeśli wentylacja zostanie dokładnie przemyślana i odpowiednio dostosowana do wymagań inwestora, będzie działać długo i efektywnie. Dodatkowo, dzięki jej nowoczesnemu wyglądowi, łatwo wkomponuje się w wystrój pomieszczeń.
Dobrze zaprojektowana wentylacja = oszczędność kosztów |
Odpowiednie zaplanowanie instalacji już na etapie projektowania domu jednorodzinnego czy innego obiektu może zminimalizować koszty związane z jej montażem, ewentualnymi zmianami czy przeróbkami. Wczesny i dokładny projekt wentylacji pozwala również dopasować jakość instalacji oraz parametry do określonego typu pomieszczenia czy budynku. Efektywne zarządzanie obiegiem powietrza i mniejsze opory przyczynią się także do obniżenia kosztów utrzymania wentylacji oraz użytkowania lokalu w przyszłości.
Zasadniczym krokiem w planowaniu systemu wentylacyjnego w pomieszczeniu jest długość i stopień rozbudowania danej instalacji. Im krótszy jest system, tym większa jest jego efektywność. Przy mniej skomplikowanej instalacji mniejsze są również straty oporu, co znacząco podnosi wydajność wentylacji. Ma to szczególne znaczenie w przypadku budynków wielopiętrowych, w których prawidłowe zaprojektowanie systemu wentylacyjnego, zapewniające efektywne zarządzanie obiegiem powietrza, może przynieść niebagatelne oszczędności. Dla przykładu, w wielopiętrowych biurowcach centrale rekuperacyjne działające w planie tygodniowym mogą zredukować koszt energii potrzebnej do ogrzania wszystkich pomieszczeń nawet o 30%, co w perspektywie wielu lat eksploatacji daje wielotysięczne oszczędności. Dzięki obrotowym wymiennikom ciepła możliwe jest uzyskiwanie nawet do 80% efektywności przy odzysku ciepła, traconego normalnie wraz z wyciąganym z pomieszczenia powietrzem.
Na instalację wentylacyjną składa się kilka elementów:
• urządzenie wentylacyjne (centrala wentylacyjna lub wentylator) – dobierana według założeń projektanckich w oparciu o przepisy i wiedzę z zakresu projektowania instalacji wentylacyjnych. Dostosowane do wielkości budynku, jego przeznaczenia i skomplikowania instalacji wentylacyjnej;
• kanały dostarczające świeże i/lub usuwające zużyte powietrze (rury zwijane, kolanka, trójniki, przepustnice, etc.) – wykonane z blachy stalowej ocynkowanej lub aluminium zapewniające długoletnie użytkowanie bez potrzeby wymiany na nowe. Wyposażenie w uszczelki dodatkowo zwiększa efektywność instalacji;
• zakończenia wentylacyjne (nawiewniki, zawory powietrza, anemostaty, etc.) – jedyne elementy widoczne na zewnątrz powinny być odpowiednio dobrane do wystroju wnętrza.
Projektowanie instalacji wentylacyjnej – KROK PO KROKU
Pierwszym i zasadniczym krokiem w projektowaniu instalacji wentylacyjnej jest określenie charakteru danego pomieszczenia, jego przeznaczenia oraz przewidywanej liczby osób mogących w nim przebywać. Inaczej wygląda wentylacja magazynu, a inaczej hali sportowej – mimo jednakowej objętości obu pomieszczeń.
W przypadku większości domów jednorodzinnych, przy planowaniu instalacji przyjmowana jest krotność wymian powietrza w całym obiekcie. Zazwyczaj przyjmuje się krotności między 0,8 a 1,2. Dla przykładu – w przypadku domu o 200 m2 powierzchni i 2,8 m wysokości całkowita kubatura obiektu wynosi około 560 m3. Przy zachowaniu krotności wymian daje to potrzebę dostarczenia świeżego powietrza w ilości od 450 m3/h do 670 m3/h. Mając wiedzę na temat zapotrzebowania na świeże powietrze w określonym obiekcie, można rozpocząć poszukiwania odpowiedniego urządzenia, osiągającego wydajność przy sprężu około 100-150 Pa. Jest to wartość, dzięki której instalacja jest w stanie należycie pracować i pokonywać opory stawiane przez różnego rodzaju przeszkody typu kolanka, trójniki czy przewody elastyczne.
Optymalnie zaprojektowana instalacja wentylacyjna powinna być:
• estetyczna – istotne są walory wizualne widocznych elementów, typu nawiewniki, zawory powietrzne;
• ekonomiczna – inwestor nie może być narażony na zbyt duże koszty użytkowania instalacji wentylacyjnej, a przede wszystkim zużycie energii elektrycznej;
• dobrze wykonana – nieszczelna instalacja wentylacyjna, źle zabezpieczona centrala dachowa czy nieuzgodniona z projektantem zmiana instalacji wentylacyjnej może skutkować tym, że wentylacja nie będzie spełniać założeń, a co za tym idzie osoby przebywające w obiekcie nie będą odczuwać komfortu świeżego powietrza.
Prawidłowo działająca wentylacja dostarcza odpowiednie ilości powietrza dla wszystkich osób przebywających w pomieszczeniu. Przykładem jest sala bankietowa, w której wentylacja działa sprawnie przy 20-30% przewidzianej liczby osób. W sali wypełnionej w 100% często szybko staje się duszno (wentylacja nie dostarcza wystarczającej ilości powietrza). Jest to często efektem celowego obniżania planowanej wydajności instalacji wentylacyjnej w celu redukcji kosztów.
Wojciech Głaz, Kierownik Produktu ds. Central Wentylacyjnych