Eugeniusz Turyk, Agnieszka Żydzik-Białek, Margrit Bormann, Andrzej Jastrzębski, Marta Kościelniak, Tadeusz Kuzio, Bogusław Czwórnóg
Stół montażowy z zamocowanym napisem |
Po zakończeniu II wojny światowej napis „ARBEIT MACHT FREI” na bramie w byłym niemieckim, nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz I stał się jednym z najważniejszych symboli systemu niemieckich obozów koncentracyjnych, niewolniczej pracy, nieludzkich warunków i masowego ludobójstwa, Holokaustu.
W byłym niemieckim, nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz I w 1940 roku nad bramą wejściową umieszczono napis „ARBEIT MACHT FREI” (z niem. praca czyni wolnym), wykonany w obozowej ślusarni przez więźniów z komanda ślusarzy pod kierownictwem Jana Liwacza (numer obozowy 1010). W nocy z 17 na 18 grudnia 2009r. został on skradziony z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
Po jego odzyskaniu okazało się, że podczas kradzieży napis od długości 5570mm i wysokości 360mm, został w znacznym stopniu uszkodzony – pocięty na trzy części, powyginany, odcinki rury górnej i dolnej napisu zostały skręcone i zdeformowane, a jedna z liter („I” w wyrazie FREI) odpadła.